Męczennicy XX wieku. Martyrologia Prawosławia w Polsce w biografiach świętych,

Z przyjemnością informujemy, iż właśnie ukazała się najnowsza książka wydana przez Wydawnictwo Warszawskiej Metropolii Prawosławnej we współpracy w parafią św. Jana Klimaka w Warszawie pt. „Męczennicy XX wieku. Martyrologia Prawosławia w Polsce w biografiach świętych”.
Opracowanie poświęcone jest świętym prawosławnym związanym w ten, bądź inny sposób z obecnymi terenami naszego kraju, którzy w XX wieku ponieśli śmierć męczeńską. Ukazało się ono w związku z rocznicami: 105-leciem urodzin św. Grzegorza Peradze oraz 90-leciem śmierci i 10-leciem kanonizacji św. Maksyma Sandowicza.

Książka prezentuje w porządku chronologicznym (zgodnie z datą przejścia do życia wiecznego) życie i działalność siedemnastu świętych. Zdecydowana większość spośród nich urodziła się i poniosła śmierć w obecnych granicach Polski, inni urodzili się poza nimi, ale tu prowadzili swoją aktywną działalność, jeszcze inni – tu urodzeni – swoje ziemskie życie zakończyli poza granicami Polski.

Pracę otwiera postać świętego męczennika Maksyma Gorlickiego, bohatera narodowego Łemków i inspiratora ich powrotu do wiary przodków. Następnie prezentowane są postacie czterech męczenników i jednego wyznawcy, którzy ponieśli śmierć w latach 1937-1938, podczas jednej z największych fal prześladowań Prawosławia w Rosji Radzieckiej. Członkowie kolejnej grupy prezentowanych świętych ponieśli męczeńską śmierć w okresie II wojny światowej lub wkrótce po jej zakończeniu. Na jej czele znajduje się Gruzin, którego Polska była drugą ojczyzną, zamęczony w 1942 r. święty archimandryta Grzegorz (Peradze), a zamyka listę tej grupy świętych zmarły w 1946 r. święty archimandryta Serafin (Szachmuć), związany przez kilka lat z Kuraszewem na Podlasiu. Rdzeń tej grupy stanowi siedmiu męczenników i jedna męczennica, którzy oddali swoje życie za Prawosławie na Ziemi Chełmskiej i Podlaskiej w latach 1943-1945. Opracowanie zamyka postać świętego archimandryty Leoncjusza, mnicha jabłeczyńskiego, który w młodości zmuszony był opuścić monaster i wyjechać na wschód, gdzie zmarł w 1972 r.

Walorem pracy jest bogata bibliografia, która szczególnie może być pomocna osobom szerzej zainteresowanym tym tematem. Bogata jest również strona graficzna książki, na którą składają się ikony większości z prezentowanych postaci, jak też liczne zdjęcia świątyń i wydarzeń związanych z życiem omawianych świętych.

Książka ta jest, jak pisze autor we wstępie, swojego rodzaju „hołdem, który świętym składają żywi, świadomi tego, że Kościół prawosławny nieustannie odradza się i żyje dzięki przelanej przez nich krwi”.

______________

Jarosław Charkiewicz, Męczennicy XX wieku. Martyrologia Prawosławia w Polsce w biografiach świętych, Warszawska Metropolia Prawosławna, Warszawa 2004, s. 171.