Przedmowa

Gdy mówimy o świętych przeważnie w myślach wyobrażamy sobie te osoby, których życie i działalność są znane w Cerkwi od setek lat, a nawet od starożytności. Przed oczami mamy freski i ikony ozdabiające nasze świątynie i domy, przypominające nam swoją obecnością o cnotach, które powinnyśmy naśladować i pielęgnować.

Jednak z niektórymi z tych osób, jeżeli nie my, to nasi rodzice lub dziadkowie mogli mieć okazję się spotkać, współpracować lub przynajmniej na żywo posłuchać ich kazań. Jedną z nich jest należący do grona świętych Serbskiej Cerkwi Prawosławnej św. władyka Nikolaj (Velimirović), w Polsce także znany, jako św. Mikołaj Serbski. Jego ‘Homilie”, „Listy misjonarskie”, czy „ Modlitwy nad jeziorem” od jakiegoś czasu są już dostępne czytelnikom literatury religijnej (duchowej) w języku polskim i zapewne znajdują się w zbiorach bibliotek domowych i parafialnych. Warto przypomnieć, że św. władyka Nikolaj Życzki i Ochrydzki (1881-1956) jest o wiele bardziej bliski i dostępny wyznawcom prawosławia w Polsce, aniżeli tylko za pośrednictwem swoich książek. Na białostockich Bacieczkach, w parafii św. Jana Teologa, pięć lat temu poświęcono domową cerkiew jego imienia, w której spoczywa również cząsteczką relikwii Świętego.

Publikacja pt. Rozważania z Prologu Ochrydzkiego jest tłumaczeniem mniejszej części może i najważniejszego dzieła św. władyki Nikolaja – Prologu Ochrydzkiego. Prolog to obszerna książka napisana przez ówczesnego władykę ochrydzkiego - wydaną po raz pierwszy w 1928 r., składającą się z podstawowych informacji o obchodzonym święcie i czczonych świętych, wierszy, rozważań (tutaj zebranych), kontemplacji oraz kazań na każdy dzień roku.

Rozważania z prologu ochrydzkiego to zbiór uniwersalnych nauk pochodzących z Ewangelii, nauk Świętych Ojców, historii z życia świętych, rad i wskazówek pasterza kierowanych do każdego wyznawcy Chrystusa bez względu na jego wyznanie lub przynależność do konkretneј cerkwi lokalnej.

Żyjemy w czasach, gdy kolejne wydarzenia o wymiarze globalnym w każdym segmencie życia codziennego coraz to gęstszą siecią zamętu informacyjnego próbują przysłonić nam i zniekształcić drogę, którą podążamy. W ostatnim dwudziestoleciu, oprócz zawsze towarzyszących nam konfliktów i wojen polityczno-etniczno-religijnych doświadczamy nowe wyzwania. W ciągłym napięciu i stresie trzymają nas potencjalne zagrożenia w postaci ataków terrorystycznych, kryzysów gospodarczych, a ostatnio również śmiercionośnych pandemii. Mniej lub bardziej świadomie stajemy się, z jednej strony, społeczeństwem coraz bardziej odizolowanych jednostek, a z drugiej zagubionym stadem błądzącym w ciemnościach więcej niż kiedykolwiek pozbawionego uczuć i reguł moralnych świata.

Książki, jak ta, powinny nam pomóc, abyśmy podobnie do naszych przodków niestrudzenie czerpali z już dawno wypowiedzianych i napisanych prawd, trzymając przed sobą, jako pochodnię słowa Tego, który powiedział: Ja jestem światłością świata. Kto idzie w ślad za Mną, nie będzie chodził w ciemności, lecz będzie miał światłość życia. (J 8, 12-20) Święty władyka Nikolaj w swoich rozważaniach zapisał, że Chrześcijanin jest ziemskim naczyniem, w które wlane są boska siła i światło. Miejmy nadzieję, że myśli i przykłady zawarte w niniejszej książce sprawią, że to światło chociaż trochę bardziej rozbłyśnie w naszych duszach i pomoże nam pewniej kroczyć wybraną drogą.

Publikacja niniejsza ma jeszcze jeden zaszczytny cel do spełnienia. Dochód ze sprzedaży zostanie przeznaczony na dofinansowanie kolejnego etapu remontu wolskiej cerkwi pod wezwaniem św. Jana Klimaka. W ten oto sposób zaproszeni do duchowej uczty czytelnicy zarazem staną się współbudowniczymi tego domu Bożego. Спаси Господи!      

Vladan Stamenković

Kilka słów o publikacji

„Św. Mikołaj  Serbski ( Nikolaj Velimirovic) to Jan Złotousty naszych czasów” – tak się o nim wyraził współcześnie mu żyjący Św. Jan Maksymowicz biskup San Francisco. Słowa św. Mikołaja na każdej stronie książki urzekają prostotą a zarazem dotykają fundamentalnych problemów człowieka, które pojawiają się w naszych życiu od zarania wieków. Autor systematycznie w kalendarium dzień po dniu z ojcowską troską wprowadza nas w świat cnót i nieprzemijających wartości chrześcijańskich konfrontując je z naszymi ziemskimi przyzwyczajeniami i stereotypami. W każdej krótkiej opowieści znajdujemy siebie w centrum narracji autora i przyglądamy się naszemu wizerunkowi duchowemu jakby w lustrze.

To lustro wyraźnie pokazuje nam nasze niedoskonałości i dopiero ich dojrzenie i zrozumienie stanowi prolog naszej drogi ku zbawieniu.

Ów krótki ziemski żywot jest nam dany jako szkoła i egzamin, abyśmy sprawdzili, czy chcemy odpowiedzieć miłością na wielką miłość Bożą, czy nie.  „Każdego dnia i każdej godziny wymaga się od nas dowodu naszej miłości do Boga”, mówi św. Izaak Syryjczyk. Albowiem i Bóg każdego dnia i każdej godziny pokazuje Swą miłość wobec nas. Każdego dnia i każdej godziny jesteśmy postawieni pomiędzy Bogiem i grzechem, i albo ofiarujemy swą miłość Bogu i wzniesiemy się do zastępów anielskich, albo oddamy się grzechowi i wpadniemy w mroki otchłani. (Rozważania z prologu – fragment na dzień 17 marca)

Dzięki poręcznemu formatowi, w jakim wydano to niezwykłe dzieło Św. Mikołaja, możemy je zawsze mieć przy sobie, zarówno na kuchennym stole jak i na biurku w pracy albo w plecaku i czerpać obficie z tego źródła  duchowości chrześcijańskiej.

Sławomir Makal

za: prawoslawie,pl

Książkę można nabyć w sklepiku cerkiewnym w wolskiej parafii.